Op 28 oktober wilde Barbara Pas van premier Michel weten welke de houding van België is ten aanzien van de ‘onafhankelijkheidsverkiezingen’ in Catalonië. Het antwoord was voorspelbaar…
Interpellatie van mevrouw Barbara Pas aan de eerste minister over “de houding van de Belgische regering inzake de verkiezingen in Catalonië die de onafhankelijkheid van dat land als inzet hebben”
Barbara Pas (VB): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de eerste minister, ik had deze interpellatie al ingediend voor de regionale verkiezingen in Catalonië omdat ik al een vermoeden had dat het resultaat voor de separatisten heel goed zou kunnen zijn. Op 27 september hebben de vervroegde deelstaatverkiezingen plaatsgehad.
Aangezien men voordien een referendum over het onderwerp van een onafhankelijk Catalonië had verboden, was het duidelijk dat die verkiezingen volledig in het teken van de onafhankelijkheid van Catalonië zouden staan. De separatisten zijn met gezamenlijke lijsten, getrokken door de niet-partijpolitieke onafhankelijkheidsbeweging van Catalonië, naar de kiezer getrokken. Men heeft er zich op voorhand duidelijk toe verbonden om de Catalaanse onafhankelijkheid uit te roepen als de kiezer daarvoor een meerderheid in het Parlement zou geven. Dat is gebeurd. Het benodigde aantal zetels van het Catalaanse Parlement is nu in handen van die separatisten.
De beweging voor de Catalaanse onafhankelijkheid heeft op 27 september een klinkende overwinning behaald ondanks de media die alle registers opentrokken om de Catalanen een heuse Apocalyps voor te spiegelen indien het ja-kamp het zou halen. Dat gebeurde ook ondanks de onfrisse praktijken vanuit Madrid, dat met spoedbehandeling extra repressieve bevoegdheden invoerde voor het Grondwettelijk Hof om ministers te kunnen beboeten en af te zetten, allemaal anticiperend op het uitschakelen van de heer Mas, als het nodig zou zijn.
Het zal u niet verbazen dat ik in deze affaire heel benieuwd ben naar het standpunt van de regering. U weet allicht dat het zelfbeschikkingsrecht van volkeren mij heel na aan het hart ligt. Ik heb gemerkt dat een aantal leden van uw coalitiepartner, de N-VA, de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging zeer goed gezind zijn. Zij trekken met veel poeha naar Catalonië, halen Catalanen naar hier en dergelijke.
Wat is de houding van de regering? Erkent de Belgische regering het zelfbeschikkingsrecht van volkeren?
Welk standpunt zal de Belgische regering innemen als de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging haar uiteindelijke doel bereikt? Een maand na de overwinning heeft die beweging al een resolutie ingediend om de procedure voor de stichting van een eigen staat in te leiden.
Zeer concreet, wat zal de houding zijn van de Belgische regering als dit aan de orde komt? Zal zij de Catalaanse onafhankelijkheid erkennen?
Tot slot, welke houding zal de Belgische regering aannemen op het niveau van de Europese Unie? Zult u onmiddellijk de erkenning van Catalonië als onafhankelijke lidstaat bepleiten? Of zult u zich scharen achter Angela Merkel en David Cameron die al een vermanende vinger naar Catalonië hebben geheven?
Ik ben zeer benieuwd naar uw antwoord.
Eerste minister Charles Michel: Mijnheer de voorzitter, mevrouw Pas, eerst de feiten en dan het standpunt van België. Zo is er een vorm van suspense, een thriller.
Ten eerste, de feiten. Op 27 september laatstleden mochten 5,5 miljoen Catalanen naar de stembus trekken om de leden van het regionale Catalaanse Parlement te verkiezen. De Catalaanse regering beschouwde deze verkiezing als een volksraadpleging, aangezien een stappenplan naar onafhankelijkheid het gemeenschappelijke programma vormde van de pro-onafhankelijkheidspartijen. Deze partijen kwamen op met een eenheidslijst voor onafhankelijkheid onder de naam Junts pel Si.
De centrale regering en de andere Catalaanse partijen waren echter van mening dat het om “gewone” Catalaanse parlementsverkiezingen ging. Daarom weigerden zij trouwens een nee-kamp te vormen. De Spaanse grondwettelijke rechtbank had in februari 2014 al een arrest gewezen waarin een wet om dit soort raadplegingen te organiseren alsook een decreet voor de organisatie van een referendum over de onafhankelijkheid als illegaal werden bestempeld. Dat zijn de feiten.
Ten tweede, het standpunt van België. In dit stadium gaat het om een interne Spaanse kwestie. België heeft zich hierover niet uit te spreken. Dit onderwerp is ook niet aan bod gekomen in de federale regering. Mocht hierover ooit een debat plaatsvinden, dan zal ik natuurlijk onmiddellijk het Parlement op de hoogte stellen. Ik moet daar ook aan toevoegen dat er op Europees niveau, in de Europese Raad, hierover nog geen debat is geweest.
Barbara Pas (VB): Mijnheer de eerste minister, ik dank u voor uw antwoord dat ik wel enigszins had verwacht. U hebt de feiten geschetst. Er was trouwens een recordopkomst bij die verkiezingen, wat u bij de feiten niet hebt vermeld.
Gelet op de situatie in eigen land verbaast het mij niet dat u de hete aardappel nog een beetje doorschuift tot wanneer het echt aan de agenda zal staan. Hopelijk zal dat niet te lang duren want vroeg of laat zult u wel kleur moeten bekennen. Dan zal ik de eerste zijn om daar in het Parlement naar te vragen.
Uw voorzichtigheid bevestigt alleen wat ik dit weekend in het interview in Het Laatste Nieuws heb gelezen. Men heeft u daar een vraag gesteld over uw uitspraak dat u nooit met de N-VA in een regering zou zitten. Uw antwoord was dat men voor de verkiezingen nooit zou hebben gedacht dat de N-VA al haar communautaire eisen zou inslikken, maar dat zij dat wel heeft gedaan. Ik kan alleen vaststellen dat dit zo is en dat zij die communautaire omerta zeer scrupuleus toepast in eigen land. De enige opstootjes van nationalisme die ik, helaas, voorzitter, nog kan ontdekken zijn deze die men ver weg, bij Basken, Schotten en Catalanen, terugvindt. Ik doe echter mijn best om ook het communautaire vuur in eigen land brandend te houden.
Mijnheer de voorzitter, ik zal daartoe een motie van aanbeveling indienen.
De voorzitter:
Tot besluit van deze bespreking werden volgende moties ingediend:
Een motie van aanbeveling werd ingediend door mevrouw Barbara Pas en luidt als volgt:
“De Kamer,
gehoord de interpellatie van mevrouw Barbara Pas
en het antwoord van de eerste minister,
– gelet op de (deelstaat)verkiezingen die op 27 september 2015 in Catalonië werden gehouden en die volledig in het teken werden geplaatst van de onafhankelijkheidsverklaring van Catalonië;
– overwegende dat de onafhankelijkheidsbeweging een meederheid haalde in het Catalaanse parlement en een resolutie heeft ingediend om een procedure voor de stichting van een eigen staat in te leiden;
– overwegende dat de Belgische regering daarover dan een standpunt zal moeten innemen door deze onafhankelijkheid al dan niet te erkennen;
– gelet op het zelfbeschikkingsrecht der volkeren;
vraagt de regering
– onmiddellijk de onafhankelijkheid van Catalonië te erkennen indien het Catalaanse parlement de onafhankelijkheid van Catalonië zou uitroepen;
– op Europees niveau ervoor te pleiten dat de andere lidstaten van de Europese Unie eveneens de onafhankelijkheid van Catalonië zouden erkennen;
– op Europees niveau ervoor te pleiten dat een onafhankelijk Catalonië automatisch en zonder belemmeringen onmiddellijk lid kan worden/blijven van de Europese Unie.”
Een eenvoudige motie werd ingediend door de heer Philippe Pivin.
Over de moties zal later worden gestemd. De bespreking is gesloten.